Wsparcie rodziny
Asystent rodziny
Na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 821 z późn. zm.), rodziny przeżywające trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych mogą otrzymać wsparcie ze strony Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Trzeszczanach, polegające w szczególności na:
1) analizie sytuacji rodziny i środowiska rodzinnego oraz przyczyn kryzysu w rodzinie;
2) wzmocnieniu roli i funkcji rodziny;
3) rozwijaniu umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziny;
4) podniesieniu świadomości w zakresie planowania oraz funkcjonowania rodziny;
5) pomocy w integracji rodziny;
6) przeciwdziałaniu marginalizacji i degradacji społecznej rodziny;
7) dążeniu do reintegracji rodziny.
Wspieranie rodziny jest prowadzone w formie:
1) pracy z rodziną;
2) pomocy w opiece i wychowaniu dziecka.
Wsparcia rodzinie udziela asystent rodziny. Głównym celem asystentury jest podniesienie umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziców, umiejętności prowadzenia gospodarstwa domowego, radzenia sobie z trudnymi sytuacjami dnia codziennego. Praca z rodziną może być prowadzona w sytuacji czasowego umieszczenia dziecka poza rodziną. Jeżeli dzieci znajdują się w pieczy zastępczej, rolą asystenta rodziny jest działanie na rzecz ich powrotu do rodziny.
Efektem pracy asystenta rodziny jest odzyskanie przez rodziców kontroli nad własnym życiem i samodzielności w pełnieniu roli rodzica na tyle, by środowisko domowe sprzyjało bezpieczeństwu i rozwojowi dzieci. Efekt ten jest możliwy do osiągnięcia, przy współudziale rodziny na każdym etapie metodycznego działania asystenta.
Asystent pracuje z rodziną w jej domu lub miejscu przez nią wskazanym, w czasie uzgodnionym z rodziną i dostosowanym do potrzeb i wspólnie ustalonych zadań. Wpieranie rodziny jest prowadzone za jej zgodą i przy jej aktywnym udziale, z uwzględnieniem zasobów własnych oraz źródeł wsparcia zewnętrznego.
Pomoc asystenta przyznawana jest na wniosek pracownika socjalnego po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego lub na mocy postanowienia Sądu.
Zadania asystenta rodziny (zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej):
1) opracowanie i realizacja planu pracy z rodziną we współpracy z członkami rodziny i w konsultacji z pracownikiem socjalnym;
2) opracowanie, we współpracy z członkami rodziny i koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej, planu pracy z rodziną, który jest skoordynowany z planem pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej;
3) udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego;
4) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów socjalnych;
5) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów psychologicznych;
6) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi;
7) wspieranie aktywności społecznej rodzin;
8) motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych;
9) udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej;
10) motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych;
11) udzielanie wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych;
12) podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin;
13) prowadzenie indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci;
14) realizacja zadań określonych w ustawie z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem" (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1329);
15) prowadzenie dokumentacji dotyczącej pracy z rodziną;
16) dokonywanie okresowej oceny sytuacji rodziny, nie rzadziej niż co pół roku, i przekazywanie tej oceny podmiotowi kierownikowi jednostki;
17) monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z rodziną;
18) sporządzanie, na wniosek sądu, opinii o rodzinie i jej członkach;
19) współpraca z jednostkami administracji rządowej i samorządowej, właściwymi organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami i osobami specjalizującymi się w działaniach na rzecz dziecka i rodziny;
20) współpraca z zespołem interdyscyplinarnym lub grupą roboczą, o których mowa w art. 9a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1119 z późn. zm.), lub innymi podmiotami, których pomoc przy wykonywaniu zadań uzna za niezbędną.
Na mocy ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem" asystent rodziny pełni również istotną rolę we wspieraniu kobiet w ciąży i rodzin oczekujących narodzin dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci ze stwierdzonym w życiu płodowym prawdopodobieństwem dysfunkcji rozwojowych oraz rodzin już wychowujących dzieci z obciążeniami rozwojowymi. Rodzina jest wówczas uprawniona do poradnictwa w zakresie:
1) przezwyciężania trudności w pielęgnacji i wychowaniu dziecka;
2) wsparcia psychologicznego;
3) pomocy prawnej, w szczególności w zakresie praw rodzicielskich i uprawnień pracowniczych;
4) dostępu do rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz świadczeń opieki zdrowotnej.
Poradnictwo dla kobiet posiadających dokument potwierdzający ciążę, dla ich rodzin lub rodzin z dzieckiem posiadającym zaświadczenie potwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu koordynowane jest przez asystenta rodziny. Zaświadczenie musi być wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, posiadający specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii lub neonatologii.
Cele pracy asystenta rodziny na mocy ustawy z dnia 4 listopada 2016 roku o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem":
1) stabilizacja emocjonalna rodziny;
2) wzrost kompetencji opiekuńczo-wychowawczych rodziców;
3) osiągnięcie przez rodzinę pożądanego przez nią poziomu stabilności życiowej;
4) koordynacja wsparcia udzielanego kobiecie i/lub rodzinie, co wiąże się z opracowaniem indywidualnego katalogu możliwego wsparcia oraz pomoc w jego realizacji we współpracy z innymi służbami społecznymi.